Cheremosky National Nature Park Putyla

Zakwaterowanie w pobliżu

Narodowy Park Przyrody Cheremosky (CNP) został utworzony 25 listopada 2011 r. (Biuro Parku: Obwód Czerniowiecki, wieś Putyła, ulica Ukraińska 174a. Godziny otwarcia: 8:00-17:00, sobota i niedziela - dni wolne). Jego powierzchnia wynosi 7117,5 ha. Park obejmuje terytorium masywu Chyvchyno-Marmaros - pasma Chornyi Dil i Zhupany. Obejmuje on rezerwaty krasowe Chornyi Dil i Molochnobratskyi o znaczeniu krajowym oraz Regionalny Park Krajobrazowy Cheremosky. Ponadto na sąsiednich terytoriach działa Narodowy Park Przyrody Werchowyny (obwód iwanofrankowski) i Rezerwat Przyrody Góry Marmaroszczyzny (Rumunia).

Głównymi elementami rzeźby terenu włączonymi do Czeremoskiego Parku Narodowego z wycofaniem są submeridialne pasma Jarowicko-Tomnatyckie o wysokości bezwzględnej 1574 m n.p.m. (Jarowica) i Chornyj Dil-Żupany (najwyższe wzniesienie - 1480 m n.p.m.), które oddzielają głębokie doliny rzek Perkałab i Sarata z ich licznymi kanałami od sąsiednich pasm. Najniższy poziom parku narodowego u zbiegu tych dwóch rzek i formacji Białego Czeremoszu wynosi 947 m, co wskazuje na śródgórski charakter rzeźby terenu. Park Narodowy Cheremosky znajduje się w przedziale wysokości 947-1574 m.

Rzeźba prawego brzegu rzeki Saraty, w tym grzbietu Jarowycz-Tomnatyk, ma miękkie kontury spowodowane tworzeniem się osadów fliszowych. Przeważają zbocza o różnej stromości (5-15°), mniej strome w grzbietowych częściach makroskarpowych ostróg i bardziej strome w dolinach bocznych dopływów. Bliżej grzbietu stromość wzrasta ogólnie do 15-20°, ale nie ma klifów. W górnych partiach grzbietu zachowały się dawne powierzchnie niwelacyjne, gdzie przeważają wysokości 1480-1565 m n.p.m., a wahania poziomu grzbietu nie przekraczają 80-100 m. Rzeźba terenu ma tu kształt spłaszczony-wypukły. Podobna jest rzeźba grzbietu Chornyi Dil-Zhupany, przedzielonego siodłem górnego biegu rzeki Sarata. Tutaj również dobrze zachowały się dawne płaskowyże z minimalnymi zboczami, ale ogólny pagórkowaty wygląd jest przełamany ostrymi krawędziami klifów węglanowych, z których najbardziej wyraziste są szczyty Wielkiego Kamienia (1453,6 m n.p.m.), masywu krasowego Molochnobratskyi (1475 m n.p.m.) i Sarata (1298 m n.p.m.). Stoki wyróżniają się potężnymi blokami odrzutu i skalistymi wychodniami żwirytów. Same stoki są bardziej strome - do 30-35°, w niektórych miejscach przechodzą w piargowe urwiska o nachyleniu do 45-55° na północnych stokach grzbietu Chornyj Dil w pobliżu osady Perkalab.

Wody powierzchniowe na terenie Czeremoskiego PN są reprezentowane głównie przez rzeki Bilyi Cheremosh, Perkalab i Sarata z licznymi nienazwanymi dopływami, które odwadniają i przecinają zbocza pasm Chornyi Dil, Zhupany, Yarovytsia i Tomnatyk i należą do dorzecza Bilyi Cheremosh. Reżim hydrologiczny jest określany przez specyfikę warunków pogodowych, a skład hydrochemiczny jest na ogół typu wodorowęglanowo-wapniowego. Rzeki mają charakter górski. Ich doliny są zazwyczaj wąskie i głębokie, a zbocza bywają strome. Koryta rzek mają znaczny spadek, są często zaśmiecone kamieniami i fragmentami skał, a czasami mają bystrza. Rzeka Biały Czeremosz bierze swój początek na terytorium górskiej osady Perkalab, która pochłania wody dwóch dopływów - rzek Perkalab i Sarata. Naturalne spadki na terenie Czeremoskiego Parku Narodowego reprezentowane są przez kilka wodospadów znajdujących się na wschodnich i zachodnich zboczach grzbietu Chornyi Dil. Największym z nich jest wodospad Cortuziansky o wysokości do 3,5 m.

Zasięg mokradeł w parku jest niski, z trzema typami torfowisk: wiszącymi, pustymi i pochyłymi. Torfowiska wiszące znajdują się w obrębie krystalicznego połoniny Chornodilskiej na północno-wschodnich zboczach grzbietu Chornyi Dil; torfowisko wgłębne znajduje się na drugim tarasie lewego brzegu rzeki Sarata w odległości około 50 m od koryta rzeki, a torfowisko pochyłe znajduje się u podnóża grzbietu Chornyi Dil w dolinie rzeki Sarata (złożony pomnik przyrody o znaczeniu lokalnym "Biały Potok").

Osobliwością terytorium parku jest jego fizyczne i geograficzne położenie - na obszarach dzikiej przyrody o specyficznym klimacie, w pasie leśnym Karpat. Dominują tu czyste lasy świerkowe, które należą do grupy górskich ciemnych lasów iglastych. Jako domieszki w drzewostanach świerkowych występują buk zwyczajny i jodła pospolita. Najcenniejsze są fragmenty lasów cedrowo-świerkowych znajdujące się na górze Velykyi Kamen grzbietu Chornyi Dil. Sosna cedrowa jest wymieniona w Czerwonej Księdze Ukrainy. W sumie na terytorium parku narodowego rośnie 49 gatunków roślin naczyniowych wymienionych w Czerwonej Księdze Ukrainy, w tym wielobarwna sossoirea, skereda Jacquina i goryczka workowata, które są znane tylko na terytorium Czeremoskiego Parku Narodowego. Pięć gatunków roślin znajduje się na Europejskiej Czerwonej Liście, w tym miodunka ćma, niebielistka Remanna, pierwiosnek połogoński, żarnowiec wątpliwy i elisant Zavadsky'ego, który również znajduje się na Czerwonej Liście IUCN.

Fauna parku jest bogata i zróżnicowana. Występuje tu co najmniej 5000 gatunków bezkręgowców i 147 gatunków kręgowców. Spośród nich 34 przedstawicieli znajduje się w Czerwonej Księdze Ukrainy (karaś pospolity, karaś karpacki, karaś alpejski, traszki, salamandra plamista, bocian czarny, kutura mniejsza, niedźwiedź brunatny itp.) 19 gatunków zwierząt znajduje się w Czerwonej Księdze Bukowiny, pięć na Czerwonej Liście IUCN (miedziopierś alpejska, wydra rzeczna, orzeł przedni, łosoś dunajski, pijawka lekarska) i pięć na Czerwonej Liście Europejskiej (minóg ukraiński, miedziopierś alpejska, wydra rzeczna, łosoś dunajski, pijawka lekarska).

Na obszarze parku występuje około 12 gatunków ryb, 6 płazów, 6 gadów, 93 ptaki i 29 ssaków. Ponad połowa gatunków kręgowców Karpat Bukowińskich żyje na terenie Czeremoszu.

Głównymi celami parku są

Zachowanie i odtworzenie cennych przyrodniczo, historycznie i kulturowo kompleksów i obiektów przyrodniczych na jego terenie;
Stworzenie warunków dla zorganizowanej turystyki, rekreacji i innych rodzajów działalności rekreacyjnej w warunkach naturalnych zgodnie z reżimem ochrony chronionych kompleksów i obiektów;
Organizacja i realizacja badań naukowych, w tym badanie kompleksów przyrodniczych i ich zmian w warunkach użytkowania rekreacyjnego, opracowanie i wdrożenie zaleceń naukowych dotyczących ochrony środowiska, reprodukcji niektórych gatunków flory i fauny, odbudowy zaburzonych ekosystemów, zarządzania i efektywnego wykorzystania zasobów naturalnych, organizacji i monitorowania krajobrazu i różnorodności biologicznej;
Odrodzenie lokalnych tradycji zarządzania przyrodą, ośrodków lokalnej sztuki i rzemiosła oraz innych rodzajów sztuki ludowej;
Prowadzenie edukacji ekologicznej i działań podnoszących świadomość itp.

Terytorium parku przyciąga odwiedzających nie tylko swoją przyrodą, ale także zabytkami historycznymi i architektonicznymi, rzemiosłem ludowym (garncarstwo) oraz miejscami życia i działalności wybitnych ludzi. W parku zaczyna rozwijać się zielona turystyka.

Wycieczki po oznaczonych trasach i szlakach ekologicznych: dla dorosłych - 70 UAH, dla dzieci do lat 14 - 36 UAH.
Turystyka piesza (rowerowa): jeden dzień - 300 UAH, pół dnia (do 5 godzin) - 180 UAH, 2 godziny - 120 UAH, jedna godzina - 60 UAH.
Korzystanie z parkingu jest płatne: Autobusy i ciężarówki - 90 UAH, samochody osobowe - 60 UAH, pojazdy mechaniczne - 36 UAH.
Krótkoterminowy odpoczynek na terenie Czeremoskiego Parku Narodowego: Dla dorosłych - 24 UAH, Dla dzieci do lat 14 - 12 UAH.
Korzystanie z altany - 60 UAH.
Amatorskie fotografowanie i filmowanie przez obywateli - 30 UAH.
Obywatele i organizacje prowadzące nagrania wideo, filmowe i telewizyjne - 120 UAH.

Najlepsze rezerwaty przyrody Czeremoskiego PN

1. Najwyższy szczyt Karpat Bukowińskich - Góra Jarowa (1574,4 m wysokości).

2. Najwyższym górskim sanktuarium w regionie Bukowiny jest kaplica Świętego Wielkiego Męczennika Eustachego Plakidy, opiekuna i strażnika świata zwierząt, położona na wysokości 1340 m na górze Tomnatyk.

3. Najwyższym szczytem Narodowego Rezerwatu Krajobrazowego Czarny Dół jest góra Velykyi Kamen (1454 m n.p.m.), która jest jednym z najbogatszych pod względem rzadkich i endemicznych gatunków roślin w ukraińskich Karpatach. Występuje tu 28 gatunków roślin naczyniowych wymienionych w Czerwonej Księdze Ukrainy i ponad 30 gatunków endemicznych.

4. Najrzadszymi gatunkami ukraińskiej flory są wielobarwna suseł pstry (Saussurea discolor (Willd.) DC.), perełkowiec Jacquina (Crepis jacquinii Tausch) i goryczka trojeściowa (Gentiana utriculosa L.), gatunki wymienione w Czerwonej Księdze Ukrainy, których siedliska są unikalne w Ukrainie i znane tylko z terytorium Czeremoskiego Parku Narodowego na szczycie góry Wielki Kamień.

5. Niezwykle rzadką orchideą światowej flory jest czarna orchidea karpacka (Nigritella carpatica (Zapał.) Teppner, Klein et Zagulski), której siedlisko znane jest z grzbietu Jarovytsky - Mount Mlakovata.

6. Najgłębszą pionową kopalnią na Bukowinie jest "Molochni Braty" z tektonicznymi jamami krasowymi (37 m), znajdująca się w rezerwacie krasowo-eleologicznym "Molochno-Bratskyi Karst Massif" na grzbiecie Chornyi Dil w Czeremoszkim Parku Narodowym.

7. Najcenniejsze pod względem sozologicznym na terenie parku narodowego i rejonu Putyła są fragmenty całkowicie rodzimych zbiorowisk lasów cedrowo-jodłowych (Pineto (cembrae) - Piceetum (abietis) vaccinioso (mvrtilli) - hvlocomiosum) rosnących na węglanowych skałach grzbietu Chornyi Dil.

8. Najrzadszą rośliną owadożerną w Karpatach Bukowińskich jest tłustosz alpejski (Pinguicula alpina L.), którego jedyne siedlisko znane jest w kompleksie pomnika przyrody Bilyi Potik na terenie Czeremoskiego PN.

9. Najcenniejsze, jedyne siedlisko gatunku z Czerwonej Księgi w Karpatach Ukraińskich - pogoń syberyjska (Ligularia sibirica Cass.) znane jest z terytorium Czeremoskiego PN - w obrębie kompleksowego pomnika przyrody "Biały Potok".

10. Najwyższym kwiatem Karpat Bukowińskich jest szarotka alpejska (Leontopodium alpinum Cass.) Ten kwiat miłości rośnie na wysokości 1445 m n.p.m. na szczycie góry Velykyi Kamen. To atrakcyjne dla turystów miejsce znajduje się na terenie Czeremoskiego Parku Narodowego i nazywane jest "Szarotką alpejską".

11. Najbardziej malowniczą doliną kwiatową w Karpatach Bukowińskich jest "Dolina Gladiolus", położona na terenie Czeremoskiego Parku Narodowego na obrzeżach wsi Sarata, gdzie latem można obserwować masowe kwitnienie dzikich mieczyków - gatunku z Czerwonej Księgi - mieczyka dachówkowatego (Gladiolus imbricatus L.).

12. Najbardziej kwitnąca "Dolina Szafranu" - na pasmach Jarowytsia i Żupany można obserwować malownicze kwitnienie szafranu Heuffela (Crocus heuffeliánus Herb.).

13. Najstarsza tama, zabytek architektury huculskiej, Zapora Księcia Rudolfa, została zbudowana w 1879 roku na rzece Perkałab.

14. Najcenniejszymi roślinami leczniczymi rosnącymi na łąkach parku narodowego są arnika górska (Arnica montana L.), anyż szerokolistny (Laserpitium latifolium L.), jaskier wyprostowany (Potentilla erecta (L.) Raeusch) i goryczka żółta (Gentiana lutea L.), które są często stosowane przez górali w medycynie ludowej.

15. Najrzadsze drapieżniki w Europie - ryś europejski (Lynx lynx Linnaeus, 1758) i niedźwiedź brunatny (Ursus arctos Linnaeus, 1758), które są wymienione w Czerwonej Księdze Ukrainy, chronione przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN) i są powszechne w lasach Czeremoskiego PN.

Głównym celem jest zachowanie tej unikalnej przyrody Karpat, skarbu narodowego, wzorca nietkniętego piękna. Pamiętajmy! Obywatelskim obowiązkiem każdego z nas jest zachowanie tęczowych barw i zielonej szaty prastarych lasów oraz przekazanie przyszłym pokoleniom całego bogactwa jodłowej kolebki naszej ojczystej ziemi.

Czeremoszycki Park Narodowy zawsze wita gości regionu, turystów, oczarowując ich swoim niezbadanym pięknem, napełniając ich serca romantyzmem i lecząc ich dusze. A wszystko to łaska Boża inspiruje do życia, czynienia dobra i szczęścia w każdym sercu, w każdej rodzinie, w Ukrainie! Niech żyje i rozwija się nasz huculski lud, hojny w gościnność i życzliwość, i niech żyje i rozwija się Putyła, magiczna kolebka Karpat, gdzie słodko brzmi pieśń matki i gdzie zawsze chce się wracać...