Przeciągnięte kamienie (sokole oko)

Zakwaterowanie w pobliżu

Skały Protyati Kameni to geologiczny pomnik przyrody o znaczeniu lokalnym, grupa malowniczych skał. Znajduje się na południe od Przełęczy Nimczickiej w Karpatach Pokucko-Bukowińskich, na granicy rejonów Putyła i Wyżyny w obwodzie czerniowieckim, w pobliżu wschodniej części wsi Chorowy, nad potokiem Smuhariw, gdzie znajduje się słynna kaskada wodospadów Bukowiny. Skały utworzone są z rozczłonkowanych potężnych warstw piaskowca. Niektóre z nich są poprzecinane otworami i przejściami, dlatego powstała nazwa "Tkane Kamienie". Ta atrakcja turystyczna jest dość znana i popularna w regionie Czerniowiec, o czym świadczą góry śmieci w pobliżu kamieni.

Te malownicze skały, które zachwycają swoją potęgą i wyjątkowością, zostały uformowane z potężnych warstw piaskowca, niektóre z nich mają otwory i przejścia wewnątrz, dlatego powstała nazwa "przełamane". Skały "Tkane Kamienie" są dość dobrze znane w regionie Czerniowiec, ale niewiele wiadomo o nich w innych regionach. Warto zauważyć, że kamienie są gigantyczne - znacznie większe niż te w Ternoshory i nieco podobne do lodołamaczy, które przedzierają się przez karpackie morze drzew. Można śmiało powiedzieć, że jeden dzień nie wystarczy, aby zobaczyć i zbadać wszystkie kamienie, wraz z małymi jaskiniami, do których można się wspiąć. Dlatego latem turyści często nocują tu w namiotach, aby w pełni doświadczyć mistycznego ducha natury. Oprócz skał warto zwrócić uwagę na piękne krajobrazy Karpat i dość dziwny las mieszany - między brzozami i bukami rosną świerki i jodły. Po drodze do skał znajduje się wiele małych górskich źródeł z pyszną wodą.

Wysokość kamiennych kolosów jest bardzo zróżnicowana - od kilkudziesięciu metrów do pojedynczych kilkumetrowych kamieni porozrzucanych dookoła. W skałach widoczne są liczne wgłębienia, od miniaturowych po kilkumetrowe. Trasa otoczona jest lasem mieszanym, z kilkoma świerkami rosnącymi pomiędzy bukami i brzozami.

Najpopularniejszą i najwyższą skałą Protyatye jest "Sokoline Oko" (maksymalna wysokość względna - 40 metrów). W wyniku erozji uformował się w niej kamienny łuk przypominający oko. Rozmiar gigantycznego łuku wynosi ponad 10 metrów. U podnóża klifu po północnej stronie znajduje się niewielka trójkomorowa jaskinia, do której można dostać się dwoma wejściami. Dwa inne otwory, znacznie węższe od pierwszego, przechodzą przez skałę i kończą się po jej wschodniej stronie. Na szczycie skały znajduje się naturalny zbiornik wodny o średnicy i głębokości około 70 cm. Choć miejsce to odwiedzane jest głównie w porze suchej, podczas deszczu można zobaczyć ciekawe zjawisko - wodospady spadające ze skały po bokach łuku. Po północnej stronie, u podnóża góry, znajduje się mała trójkomorowa jaskinia o nazwie "Through". W innych skałach znajduje się kilka innych jaskiń, zwanych Trójkątem Bermudzkim i Pnączem. Niedaleko Sokolynovego Oka, w kierunku wschodnim do grzbietu grzbietu, znajdują się liczne mniejsze, ale bardzo malownicze masywy skalne. Ciekawy jest również tak zwany "Wąwóz Pavlikova", który oddzielony jest od urwiska potężną kamienną ścianą.

Przyglądając się uważnie skałom, można dostrzec wiele rysunków naskalnych i znaków wyrytych w kamieniach, w tym ludzkie twarze, kobiece sylwetki, czaszki, serca, odciski dłoni, różne tajemnicze symbole itp. Niestety większość z nich nie jest starożytnego pochodzenia. Chociaż nie ma tu drogi i nie ma masowej "turystyki", takiej jak na Dovbush Rocks w Bubnyshche, można łatwo znaleźć ślady obecności ludzi w postaci stosów śmieci i śladów ognisk. Latem turyści często nocują tu w namiotach.
Po odwiedzeniu tego miejsca Łesia Ukrainka opisała skałę w liście do Olhy Kobylianskiej jako niezrozumiały sen, który może pojawić się tylko raz i zniknąć na zawsze. O pochodzeniu nazwy skał świadczą liczne legendy, według których górale nie mogli zejść z gór, więc podgrzewali wodę w kotłach i wylewali ją na skały. Tak powstały "rozciągnięte korytarze". Inna legenda opowiada o opryszku Sokole i jego bandzie, którzy ukryli tu liczne skarby. Każdego roku we wrześniu studenci pierwszego roku Wydziału Geografii Uniwersytetu Czerniowieckiego Jurija Fedkowycza są inicjowani na studentów w tym miejscu.
"Rozciągnięte Kamienie" z główną skałą "Sokole Oko" są częścią Narodowego Parku Przyrody Vyzhnytsia, zachwycają swoją monumentalnością, tajemniczością i wyjątkowym pięknem i są uważane za pomnik przyrody o znaczeniu lokalnym. Kręcono tu sceny do wielu filmów, w tym tak znanych jak "Biały ptak z czarnym znamieniem" i "Rosnący jastrząb".

Протяте Каміння село Хорови Путильський район

1. Najłatwiejszym sposobem dotarcia do kamieni jest dotarcie do przysiółka Khorovy we wsi Pidzakharychi. Można tam dojechać autobusem lub własnym środkiem transportu w kierunku Putyły. Następnie należy skręcić w lewo i jechać szeroką szutrową drogą przez około 30-40 minut do przełęczy. Skały znajdują się godzinę marszu od przełęczy Nimchych, na niskim grzbiecie górskim. Na przełęczy znajduje się potężny kompleks turystyczny z restauracją, hotelem i wyciągiem narciarskim. Można tam zrobić sobie przerwę, zjeść smaczny posiłek i ustalić trasę. Z restauracji na przełęczy Nimčić należy udać się w górę wysokiej jakości drogą z betonowych płyt, niedawno zbudowaną przez właścicieli restauracji, która doprowadzi nas do nowego kompleksu z restauracją w budowie. Jest to dobry punkt orientacyjny i nie sposób się zgubić. Po wspięciu się na niewielki grzbiet powyżej przełęczy, droga prowadzi prosto. Po kilkuset metrach zaczyna się bukowy las, a po przejściu przez niego w kierunku południowym, wkrótce natkniemy się na skały.

2. Do Nimczicz można dojechać z Wyżnicy drogą przez Wyżenkę. Jednak w tym przypadku lepiej zamówić taksówkę lub pojechać własnym transportem, ponieważ komunikacja autobusowa w tym kierunku nie jest tak aktywna jak w kierunku Putyły. Z przełęczy kierujemy się na południe polną drogą, która zaczyna się przy kawiarni i omija wyciąg orczykowy. Po dotarciu do niezwykłej kapliczki należy wspiąć się bezdrzewnym zboczem na grzbiet i podążać jego grzbietem na najwyższy szczyt trasy - górę Prosichna (913 m n.p.m.). Wzdłuż trasy grzbiet oferuje wspaniałe widoki na dolinę Czeremoszu, grzbiety Pysanyi Kamen, Skupova i Chornohora. Podążając wzdłuż linii grzbietu, schodzimy na szeroką łąkę. Stąd ścieżką, która stromo schodzi w las po prawej stronie, docieramy do skał Sokolińskiego Oka (do 40 m wysokości), które wiszą po obu stronach niewielkiego utwardzonego terenu. Największym cudem tego szlaku jest gigantyczny kamienny łuk Sokolego Oka. Opowieści i legendy mówią, że w czasach starożytnych mieszkali tu ludzie, a później schronienie znalazł tu opryszek Ołeksa Dowbusz. Uważa się również, że ukryte są tu najbogatsze skarby. Po powrocie na polanę kontynuujemy trasę polną drogą w kierunku południowo-wschodnim do kolejnej sterty kamiennych bloków, która wznosi się 30-40 metrów nad ziemią - Rysowany Kamień. Po przeciśnięciu się przez dziurę w kamieniach można dotrzeć na ich szczyt. Z nazwą "Drawn Stones" związana jest legenda. Podobno dawno temu, gdy górale nie mieli wygodnego sposobu na zejście z gór, znaleźli dość łatwy sposób - podgrzewali wodę w kociołkach i wylewali ją na skały. Wrząca woda wypłukiwała piaszczyste skały, w wyniku czego w zboczu góry powstawały małe "przewiewne" korytarze-jaskinie. Od tego czasu trakt ten nazywany jest "Rysowanymi Kamieniami". Głazy te, będące elementami niegdyś ciągłego pasa potężnych piaskowców, zachwycają swoją monolitycznością i niepowtarzalnością.

Nie zmieniając kierunku, mijamy kolejną skałę w środku lasu po prawej stronie i dochodzimy do domów wsi Roztoky. Tutaj można skręcić w lewo i zejść do doliny Vyzhenka, mijając wodospad i Żelazne Źródło do Vyzhnytsia. Po prawej stronie wiejska droga prowadzi w dół wzdłuż potoku Smuhariv do rzeki Cheremosh we wsi Roztoky. Po minięciu kilku domów podążamy ścieżką w dół doliny potoku do malowniczych wodospadów Bukovynian (Smuhariv). Schodzimy do Czeremoszu we wsi Roztoka drogą biegnącą przez dolinę potoku Smuhariv.

3. Najbardziej malowniczy, ale najmniej bezpieczny sposób dotarcia do Kamieni Protyattya zaczyna się we wsi Roztoka. Po dotarciu do granicy wsi Pidzakharychi i Roztoky należy zatrzymać się, skręcić w lewo i dalej iść pieszo. Jest to około 500 metrów dalej w kierunku Putyły niż w pierwszym wariancie. W drodze do kamieni, oprócz pięknej przyrody, będzie można zobaczyć kolejną atrakcję turystyczną - wodospady Smuharivski. Za wodospadami należy skręcić w lewo i wspiąć się przez górę do chat przysiółka Bediiv, przedmieścia wioski Roztoky, która składa się z zaledwie kilku osiedli. Jest to dobra trasa na pieszą wycieczkę, ale ma też swoje wady. Na trasie nie ma żadnych oznaczeń, więc bardzo łatwo się zgubić. Warto przejść się tą trasą przynajmniej pierwszy raz z przewodnikiem, który dobrze zna okolicę. Dojście do Protyatye zajmuje około 2-3 godzin.

Ciekawostki:

Istnieje legenda o pochodzeniu nazwy "Protyati Kameny". Według niej w czasach starożytnych górale nie mieli dogodnego sposobu na zejście z gór do doliny. Później znaleźli wygodne wyjście: podgrzali wodę w kotłach i wylali ją na skały. W ten sposób niestabilny piaskowiec utworzył "protyaty", czyli przebite korytarze, od których trakt wziął swoją nazwę.

Każdego roku, na początku września, w kanionie odbywa się tak zwana ceremonia "inicjacji", rytuał przejścia dla studentów pierwszego roku Wydziału Geografii Uniwersytetu Czerniowieckiego Jurija Fedkowycza. Akcja odbywa się w nocy, a pojawienie się boga Geo z pochodnią z łuku, który leci w tłum studentów z dużą prędkością za pomocą liny, dodaje akcji mistycyzmu, a nawet trochę strachu.

Niedaleko Protyatychi na Nimczichi znajduje się kolejna atrakcja turystyczna warta uwagi - Jaskinia Dowbusza (około 20 metrów długości).

"Kiedyś weszliśmy na wysoką górę Nimczi i zobaczyliśmy stąd o zachodzie słońca coś tak pięknego i srebrnego jak sen - mówią, że to się nazywa Roztoky, ale ja myślę, że to nie ma nazwy i że już tego nie ma, bo coś takiego może pojawić się tylko raz i zniknąć, a gdyby ktoś chciał zobaczyć to samo po raz drugi, nie znalazłby tego" - napisała Łesia Ukrainka w liście do O. Kobylińskiej 1 sierpnia 1901 r., opisując swoje wrażenia z wycieczki.

Dokładne zbadanie kamieni ujawnia wiele malowideł naskalnych i wiele znaków wyrytych lub wydrążonych na kamieniach. Obejmują one sylwetki nagich kobiet, czaszki, twarze ludzi, odciski dłoni, znaki masońskie, serca, napisy "Wasia tu był" i wiele innych przejawów "sztuki turystycznej".

Śmieci piętrzą się w pobliżu kamieni w dużych stertach, czasem przykrytych liśćmi, aby były mniej zauważalne. Oczywiście jest to dzieło miejscowych, ale jest też mnóstwo śmieci turystycznych. Zanieczyszczenie Karpat szybko rośnie, a Huculi nadążają za turystami.

Dzięki aktywistom i organizacji pozarządowej Carpathian Trails, trasa ta jest teraz oznaczona znakami, dzięki czemu nawet początkujący nie zgubi się na tych pięknych szlakach.