Selyatin

Найближче проживання

Selyatyn - wieś w Ukrainie, w obwodzie czerniowieckim, rejon putyłowski, 60 km od stacji kolejowej Wyżyny, 145 km od centrum obwodowego Czerniowce. Strumień Demen, prawy dopływ Putylki, bierze swój początek we wsi. Strumień Rapochiv wpada do rzeki Suceava w miejscowości.

Miejscowość jest otoczona górami ze wszystkich stron. Od wschodnich wiatrów chronią ją góry Kostylevo i Lupshyna, porośnięte wiecznie zielonymi jodłami i sosnami. Na południu wznoszą się góry Ditcha i Magara. Na zachodzie rozciągają się szczyty Stivjora i Minta, a nad nimi wznosi się Paniukova Kechera. Na północy dolinę zamykają góry Ploska i Krasnyi Dil, ozdobione wiekowymi bukami, świerkami i sosnami. Całkowita powierzchnia gminy wynosi 8978 hektarów, z czego lasy zajmują ponad 6000 hektarów.

Selyatyn jest najbardziej burzowym miejscem w Ukrainie. 45 dni w roku jest burzowych. Następne w kolejności są Wielki Bereznyj w rejonie Wielki Bereznyj na Zakarpaciu - 43 dni w roku i Rachów - 41 dni w roku. Selyatyn jest również znany z najdłuższej burzy. W 1948 roku rozpoczęła się ona 10 czerwca o 15:30, a zakończyła 12 czerwca o 4:30, co oznacza, że trwała 37 godzin.

17 września 2017 r. Karpaty nawiedziła potężna burza. Maksymalne porywy wiatru osiągnęły w niektórych miejscach 40 m/s. Nadeszła z Rumunii, a jej epicentrum znajdowało się w Selyatynie. Uderzyła około godziny 19:00 i trwała nie dłużej niż pół godziny, ale spowodowała wiele szkód (powalone drzewa, zerwane dachy, a nawet przewrócone samochody).

Selyatyn został po raz pierwszy wymieniony w dokumencie mołdawskiego księcia Stefana III z 13 marca 1490 r. jako własność klasztoru Putnia. Pod koniec XVII wieku ucisk feudalnego właściciela nasilił się. Chłopi zostali pozbawieni prawa do korzystania z lasu na opał, polowania i łowienia ryb i musieli płacić za wszystko. Na początku XIX wieku większość wsi stała się częścią radziwskiego majątku państwowego, a jej mieszkańcy stali się chłopami kameralnymi (państwowymi), którzy byli mniej zamożni niż panowie, obciążeni różnymi podatkami i cłami.

Sytuacja ekonomiczna chłopów nie poprawiła się po zniesieniu pańszczyzny. W okresie poreformackim zdecydowana większość ludności Selyatyna jeszcze bardziej zubożała, a proces rozwarstwienia klasowego nasilił się, o czym świadczy w szczególności rosnąca we wsi liczba chałupników, którzy nie posiadali nic poza domem. W okresie rządów austriackich mieszkańcy wsi cierpieli nie tylko z powodu trudnej sytuacji materialnej, ale także z powodu ucisku politycznego, pozbawienia wszelkich praw i ograniczenia możliwości uzyskania nawet podstawowego wykształcenia. Dopiero w 1864 r. w Selyatynie otwarto szkołę podstawową, do której uczęszczała niewielka liczba dzieci chłopskich. W 1907 r. uczęszczała do niej tylko połowa z 520 dzieci w wieku szkolnym.

Nie lepiej wyglądała sytuacja z opieką medyczną w Selyatynie. We wsi nie było nawet sanitariusza, a mieszkańcy musieli jeździć na leczenie do Putyły, gdzie był jeden płatny lekarz na cały powiat. Dotkliwe bezrolność, małe majątki ziemskie i brak praw skłaniały wielu ludzi do emigracji za granicę. Już w 1890 r. 3 rodziny opuściły wieś i wyjechały do Ameryki.

Na początku XX wieku Selyatyn, który należał do Cesarstwa Austro-Węgierskiego, był prawdziwym europejskim miastem z prawie piętnastoma tysiącami mieszkańców. Znajdowało się tu ponad dwadzieścia oddziałów europejskich banków, tyle samo restauracji i tawern, dwie synagogi oraz cerkwie prawosławne i greckokatolickie. Większość ludności miasta stanowili huculscy Ukraińcy, a prawie 40 procent mieszkańców stanowili Żydzi. Selyatyn zamieszkiwali także Rumuni, Niemcy i Polacy.

Sensacją jest fakt, że od 1913 r., dzięki międzynarodowej kolei ułożonej przez K. Taubera, Selyatyn miał regularne połączenia pasażerskie z Wiedniem, a raz w tygodniu ze stacji kolejowej w Selyatynie odjeżdżał pociąg z wagonem do Paryża.

Dziś Selyatyn ma prawie dziesięć razy mniej mieszkańców niż wtedy. A powodem tego jest zamknięcie kolei w 1939 roku: kolej umarła i miasto umarło...

Ale co to za kolej, skoro w XXI wieku do Selyatyna nie prowadzi nawet utwardzona droga.

Jedynie resztki budynku dawnego dworca kolejowego z napisem w języku rumuńskim "Selitin" i jego magazyny przypominają, że jego mieszkańcy byli kiedyś częścią europejskiej społeczności, że o paryskich salonach i wieży Eiffla mogli wiedzieć nie tylko z opowieści i fotografii.

Pozostałości murów jednej z synagog i żydowskiego kirkutu na obrzeżach miasteczka świadczą o tym, że kiedyś mieszkało tu wielu Żydów. A w centrum Selyatyna zachował się w niemal niezmienionym stanie dawny budynek sądu i urzędu skarbowego.

Pomimo upływu czasu, wojen i brutalnych reżimów okupacyjnych, a także zwykłego ludzkiego niedbalstwa, część dawnego Selyatyna przetrwała do dziś. W samym centrum wsi, na skrzyżowaniu dróg, stoi stara murowana cerkiew greckokatolicka św.

Zbudowana i konsekrowana w 1848 r., jej formy architektoniczne - wieżyczka nad fasadą i dwuspadowy dach nad wydłużonym budynkiem kościoła - przypominają kościoły rzymskokatolickie typowe dla Prykarpacia Bukowińskiego.

Prawdziwą dumą Selyatyna jest zabytek architektury o znaczeniu narodowym - drewniana cerkiew Narodzenia Najświętszej Maryi Panny we wsi Halytsivka, która jest najstarszym przykładem drewnianej cerkwi w Karpatach Bukowińskich. Zbudowany około lat 30-tych XVII wieku bez jednego gwoździa, budynek cerkwi zawiera elementy bukowińskiego typu "chaty" i huculskiego typu kopułowego, które w tym czasie dopiero zaczynały rozprzestrzeniać się na Bukowinie i Mołdawii.

Cerkiew ma nieproporcjonalnie wydłużony przedsionek, fasetowany ołtarz i ośmioboczną nawę, nad którą wznosi się ośmioboczna piramida z ozdobną kopułą. Prawie takie same lukarny znajdują się na kalenicy dachu nad prezbiterium i ołtarzem, a także nad dobudowanym narteksem. Spadzisty dach z wysokim nawisem oraz kopuła kościoła pokryte są aluminiową blachą, a ściany poziomo obłożone drewnem.

Nie mniej interesująca od kościoła jest dzwonnica, która została zbudowana później, w XVII wieku. Wyróżnia się spośród większości bukowińskich dzwonnic ośmiokątnym kształtem i nietypową sylwetką, przypominającą raczej wieżę strażniczą lub nawet rakietę kosmiczną.

Turyści (zwłaszcza dzieci) będą zainteresowani odwiedzeniem woliery Leśnictwa Putyła, w której mieszka niedźwiedź, 2 jelenie, zając, dzik i kilka ptaków. I jeszcze jedno. Wzdłuż drogi Ruska-Putyła przebiega granica z Rumunią. Znajdują się tam słupy graniczne, ale nie widzieliśmy straży granicznej.

Zabytki: cerkiew Narodzenia Najświętszej Maryi Panny (Selyatyn) (1630), greckokatolicka cerkiew św. Wołodymyra Równego Apostołom (1848).

Рекомендуємо відвідати в Selyatin

Переглянути всі