Muzeum Ludowe Teatru Huculskiego im. H. M. Hotkiewicza

Górska wioska Krasnoillia przyciągnęła uwagę wielu pisarzy, etnografów i naukowców ze względu na swoje piękno. Na początku XX wieku odwiedzili ją m.in: Wołodymyr Hnatiuk, Iwan Franko, Mychajło Kotsiubynśkyj, Mychajło Wachniuk, Wołodymyr Szuchewycz, Les Kurbas, Stanisław Vintsenz, Mychajło Łomatśkyj i wiele innych znanych postaci.Ale Krasnoilla, podobnie jak Huculszczyzna, zawdzięcza szczególny dług Hnatowi Chotkiewiczowi, pochodzącemu ze Słobożanszczyzny pisarzowi i dramaturgowi, który po rewolucyjnych wydarzeniach 1905 roku w Rosji wyemigrował do Galicji, do Lwowa, a następnie na Huculszczyznę, do Kryworiwni i Krasnoilli.

Niewielki drewniany dom stoi w centrum wsi Krasnoilla. Na ścianie znajduje się tablica pamiątkowa z napisem: "W latach 1908-1912 w tym domu z pierwszym teatrem huculskim pracował znany ukraiński pisarz i działacz społeczny Hnat Martynowycz Chotkewycz". Dom został zbudowany w 1906 r. na koszt społeczności wiejskiej jako dom ludowy z czytelnią. W tym domu H. Hotkewycz stworzył swój cud - Pierwszy Teatr Huculski, którym podbił teatry Galicji, Bukowiny, Polski i Rosji.

W 110. rocznicę urodzin pisarza w domu otwarto muzeum publiczne. W grudniu 2004 r. muzeum otrzymało tytuł "narodowego". Ekspozycja muzeum mieści się w pokoju i sali ze sceną, na której występował pierwszy teatr huculski. Składa się z następujących głównych działów: "Historia"; "Życie"; "Oświata i kultura". Ekspozycja pierwszej sali rozpoczyna się od historii wsi. Tutaj dowiadujemy się o pierwszej pisemnej wzmiance w 1661 roku, a według badań Petra Sireżuka - w 1649 roku.

W gablotach znajdują się metryczne księgi kościelne, listy członków towarzystwa "Trzeźwość", fotografie uczestników powstania huculskiego z 1920 r. oraz przedmioty gospodarstwa domowego. Kolejny dział opowiada o pierwszej szkole założonej w 1827 r., dokumentach dotyczących szkół w powiecie kosowskim i pierwszym nauczycielu Mychajle Morowyku. Kolejna część poświęcona jest związkom H. Hotkewycza z Huculszczyzną. Przebywając tu przez 6 lat, zakochał się w tej ziemi, jej mieszkańcach, dialekcie huculskim i stworzył serie prac o przyrodzie Huculszczyzny: "Akwarele górskie", "Wzory huculskie" i inne arcydzieła.

W centrum wystawy znajduje się portret H. Hotkewycza i fotografie członków Pierwszego Teatru Huculskiego. Pierwsze przedstawienie sztuki "Werchowynty" polskiego pisarza P. Kożeniowskiego, przetłumaczonej na dialekt huculski przez pisarza pod tytułem "Antin Rewizorczuk", odbyło się w czytelni wsi Krasnoilla, a drugie w Żabiu w 1910 roku. Od tego czasu zespół dramatyczny nosił nazwę Teatru Huculskiego.

Kolejna ekspozycja poświęcona jest aktorom pierwszego teatru huculskiego: są tu fotokopie listów i wspomnień członków teatru; recenzje prasowe przedstawień teatru i wycieczek prowadzonych przez reżysera, emigranta politycznego, byłego aktora Teatru Cesarskiego w Petersburgu O. Remeza. Część ekspozycji opowiada o wieczorach huculskich w teatrze, a także prezentuje utwory muzyczne na bandurę w wykonaniu H. Hotkewycza.

Ekspozycje te opowiadają o drugim odrodzeniu teatru huculskiego w 1930 r. pod kierownictwem Wasyla Kostyniuka. Na stoiskach są fotografie rodziny Chotkiewiczów, udział teatru w pierwszym festiwalu Czerwona Ruta w 1989 r. Jest też wystawa poświęcona 120. rocznicy Lesia Kurbasa, który występował w teatrze huculskim w 1912 roku. Inne stoiska opowiadają o obchodach 125. urodzin H. Hotkewycza we wsi, regionalnym festiwalu teatralnym w Werchowynie i wycieczce do Charkowa. Wystawa jest kontynuowana przez relacje prasowe oraz stoiska i plakaty o tournée teatru do Przemyśla w 2005 roku.

W 2007 r. odbył się festiwal teatralny poświęcony 130-leciu H. Hotkewycza. W muzeum znajduje się również zdjęcie drugiego pokolenia teatru. W 1987 r. z okazji 110-lecia na budynku czytelni "Prosvita" zamontowano nową tablicę z płaskorzeźbą Chotkewycza. W holu wystawa rozpoczyna się od fotografii na stojakach o trzecim pokoleniu współczesnego teatru huculskiego, odrodzonego w 1988 r. pod kierownictwem Marii Diduszko i Wołodymyra Sinitowycza. Są też plakaty z występów teatru w 1988 r. w Teatrze im. M. Zańkowieckiej we Lwowie, z przedstawieniem "Rok huculski" H. Hotkewycza na wieczorze poświęconym 50. rocznicy tragicznej śmierci H. Hotkewycza. Współczesny teatr huculski składa się głównie z wnuków i prawnuków byłych aktorów pierwszego i drugiego pokolenia teatru, którzy popularyzują dziedzictwo teatralne H. Hotkewycza.

Weekendy: poniedziałek, sobota

Godziny otwarcia: od 10:00 do 18:15; niedziela: od 10:00 do 17:00.

Lunch: od 14:00 do 15:00.